دندانپزشک برای آنکه بتواند ارزیابی سلامت دهان و دندان شما را بررسی کند تصاویری از دندان های شما می گیرد این تصاویر با استفاده از اشعه ایکس که همان رادیوگرافی نام دارد گرفته می شود. در رادیوگرافی دندان، اشعه ایکس با سطوح کم تشعشع برای عکس برداری از داخل دندان ها و لثه ها تابانده می شود. دندان پزشک می تواند با تصویر برداری یا رادیوگرافی مشکلاتی مانند حفره های دندانی، پوسیدگی دندان و دندان های نهفته را شناسایی کند.
چه زمانی عکسبرداری با اشعه ایکس دندان انجام می شود؟
همانطور که پیش تر گفتیم رادیوگرافی زمانی گرفته می شود که پزشک بخواهد مشکلات داخل دهان و دندان را شناسایی کند. بنابراین در صورت داشتم هرگونه مشکل در دندان و دهان ممکن است پزشک، رادیوگرافی دندان را تجویز نماید. البته توصیه می شود در صورت نداشتن مشکل خاصی، همچنان سالیانه یک بار این تصویر برداری را انجام دهید چراکه ممکن است اختلالی در دهان و لثه داشته باشید که از آن بی خبر باشید.
عواملی که بر تعداد دفعات دریافت اشعه ایکس دندان تأثیر میگذارند عموما عبارتند از:
- سن
- سلامت فعلی دهان و دندان
- هر گونه علائم بیماری دهان
- سابقه بیماری لثه (ژنژیویت) یا پوسیدگی دندان
عموما اولین تجویز دندانپزشک ها بعد از معاینه دندان، انجام رادیوگرافی است. چراکه این امر یکی از روشهای سریع و دقیق تشخیص آبسه دندان، پوسیدگی دندان، نقایص فک و دندان و انواع ناهنجاریهای دیگر است.
کودکان ممکن است بیشتر از بزرگسالان نیاز به عکس برداری با اشعه ایکس داشته باشند چراکه دندان آن ها در مرحله رشد است و همین امر سبب می شود که فک و دهان آن ها بیشتر در معرض آسیب های دهان و دندانی باشد. همچنین گرفتن مرتب رادیوگرافی از دندان کودکان می تواند به دندانپزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا دندان های شیری باید کشیده شوند( تا از عوارضی مانند رشد دندان های بالغ در پشت دندان های شیری جلوگیری کند) یا خیر.
خطرات رادیوگرافی دندان و راه های پیشگیری از آن
در حالی که برای انجام رادیوگرافی دندان از تابش اشعه ایکس استفاده می شود، سطوحی که در معرض این اشعه قرار می گیرند به قدری پایین است که برای کودکان و بزرگسالان ایمن در نظر گرفته می شود. اگر دندانپزشک از اشعه ایکس دیجیتال استفاده کند، خطرات قرار گیری در معرض اشعه ایکس، حتی کمتر می شود.
دندانپزشک همچنین برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض تشعشعات غیرضروری برای محافظت از تیروئید و اندام های حساس، یقه های گردنی و پیش بند های سربی بر روی قفسه سینه، شکم و ناحیه لگن قرار می دهد. یقه های گردنی تیروئید عموما در مواردی که شخص تیروئید داشته باشد، استفاده می شود.
لازم به ذکر است که بارداری از قاعده مستثنی است. خانمهایی که باردار هستند یا فکر میکنند ممکن است باردار باشند، باید از قرار گیری در معرض انواع اشعه ایکس اجتناب کنند. اگر فکر می کنید باردار هستید، به دندانپزشک خود اطلاع دهید، زیرا اشعه برای رشد جنین اثرات مخربی بر جای می گذارد.
چگونه می توان بهترین دندانپزشک تهران را انتخاب کرد؟
چگونگی انجام رادیوگرافی دندان
انجام رادیوگرافی دندان نیاز به آمادگی خاصی ندارد اما توصیه می شود که حتما قبل از مراجعه برای انجام رادیوگرافی، دندان های خود را مسواک بزنید و بهداشت دهان و دندان را رعایت نمایید.
در مطب دندانپزشکی، پس از بستن پیشبند و یقه های گردنی، روی یک صندلی می نشینید. در حین انجام رادیوگرافی، دستگاه رادیوگرافی در کنار سر قرار می گیرد تا از دهان و دندان عکسبرداری کند.
انواع رادیوگرافی دندان
رادیو گرافی انواع مختلفی دارد که از نماهای متفاوت از دهان شما عکس برداری می کند که شامل رادیو گرفی داخل دهانی و رادیو گرافی خارج دهانی است.
داخلی دهانی
رایج ترین انواع این تصویر برداری ها، رادیوگرافی داخل دهانی است که برای تشخیص پوسیدگی دندان، مشاهده کردن ریشه دندان، بررسی سلامت قسمت استخوانی اطراف دندان، مشاهده نمودن وضعیت دندان در حال رشد کاربرد دارد.
انواع رادیوگرافی های داخل دهانی شامل موارد زیر می شود:
این نوع از رادیوگرافی نشاندهنده سمت راست دندان است که جزئیات دندانهای بالا و پائین یک سمت دندان را نشان میدهد. در این نوع رادیو گرافی فرد ، وسیله بال مانندی را گاز میگیرد تا دندانپزشک ببیند که تاج دندان چقدر با هم مطابقت دارد. این شیوه معمولا برای بررسی حفره های بین دندانی، پوسیدگس دندان و بیماری های لثه ای استفاده می شود.
این نوع از رادیوگرافی نشاندهنده سطح اکلوزال دندان ها است و زمانی انجام میشود که فک بسته است و به منظور بررسی چگونگی قرارگیری دندانهای بالا و پایین صورت می گیرد. همچنین می تواند ناهنجاری های آناتومیک را در کف دهان یا کام تشخیص دهد.
این نوع از رادیوگرافی نشاندهنده سمت چپ دندان است که بر روی ارتفاع کامل دندان از ریشه تا تاج تمرکز می کند. هنگامی تغییرات غیرطبیعی در ریشهها و استخوان محیطی آنها وجود داشته باشد، این نوع رادیو گرافی استفاده می شود.
در این روش دستگاه به دور سر می چرخد که از این تکنیک برای بررسی دندان عقل، بررسی اندازه و جایگاه قرارگیری ایمپلنتها و یا بررسی مشکلات فک استفاده می شود.
خارج دهانی
در برخی مواقع ممکن است مشکلاتی در نواحی خارج از لثه و دندان ها مانند فک وجود داشته باشد، که در این هنگام دندانپزشک رادیوگرافی خارج دهانی را تجویز می کند. در این روش نواری در قسمت خارجی دهان قرار می گیرد که علاوه بر تصویر برداری از دهان و دندان، تصاویری از فک و همچنین جمجمه می گیرد. این نوع از رادیو گرافی بیشتر بهمنظور عکسبرداری از فک و جمجمه است و کاربردی در تشخیص بیماری قسمتهای داخلی دهان ندارد.
کلام آخر
هنگامی که تصاویر آماده شدند دندانپزشک شما آنها را بررسی می کند و موارد غیر طبیعی را شناسایی می کند. در صورتی که دندانپزشک مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان، دندان نهفته، بیماری های لثه ای، انواع کیست و آبسه و… را تشخیص دهد، گزینه های درمانی را پیشنهاد می دهد.
از آنجایی که ای روش به تشخیص هرگونه مشکل در ناحیه دهان و دندان کمک می کند، توصیه می شود انجام آن را در برنامه سلامتی خود جای دهید تا درصورت بروز هر مشکلی، در کوتاه ترین زمان متوجه آن شوید و به درمان بپردازید.