واژه پریودنتال به معنای دور دندان است. بیماری‌های پریودنتال در واقع بیماری های دور دندانی هستند که بیماری‌های لثه نیز نامیده می‌شوند، این بیماری ها عفونت‌های باکتریایی جدی هستند که به لثه و بافت‌های اطراف حمله می‌کنند. پریودنتال اگر به موقع درمان نشود، عفونت ها تکثیر می یابند و سبب سست شدن استخوان زیرین اطراف دندان می شود. در پی کاهش استجکام این استخوان ها، دیگر نمی توانند دندان ها را در جای خود نگه دارد و باعث لق شدن و افتادن دندان ها می شود. بیماری پریودنتال دردناک نیست، بنابراین ممکن است آن را داشته باشید و از آن آگاه نباشید.
با ما در این مقاله همراه باشید تا به بررسی علت ایجاد پریودنتال و راه های درمان و پیشگیری از آن، بپردازیم.
بیماری پریودنتال چیست؟
بیماری پریودنتال یک عفونت جدی لثه است که زمانی ایجاد می شود که باکتری هایی ایجاد شده بر روی دندان ها و لثه ها تجمع یابند. با پیشرفت پریودنتیت، ممکن است استخوان های فک و لثه و در نهایت دندان ها آسیب ببینند، چرا که پریودنتال به صورت التهاب شروع می شود و با گذشت زمان بدتر می شود. با این حال، اگر پریودنتیت به موقع درمان شود و بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود، می توان این آسیب ها را کنترل و بهبود نمود.
انواع مختلف و مراحل بیماری پریودنتال
انواع مختلف بیماری پریودنتال اغلب بر اساس مرحله بیماری طبقه بندی می شوند. انواع مختلف بیماری پریودنتال شامل موارد زیر می شود:
التهاب لثه
پریودنتال با ایجاد التهاب در لثه ها شروع می شود. یکی از اولین نشانه های التهاب لثه این است که هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن لثه ها شروع به خونریزی می کند. قرمزی، متورم شدن و حساس شدن لثه ها از دیگر نشانه های التهاب لثه است. همچنین ممکن است در طی ایجاد التهاب لثه متوجه تغییر رنگ دندان های خود شوید. این تغییر رنگ ناشی از تجمع باکتری ها و بقایای مواد غذایی روی دندان است که به آن پلاک می گویند.
بیماری پریودنتال زودرس
در مراحل اولیه پاکت‌های کوچکی بین لثه و دندان ایجاد می‌شود و باعث می شود شکاف بین دندان ها و لثه ها عمیق تر شود. همچنین باعث از بین رفتن زودهنگام استخوان اطراف دندان می شود. برای جلوگیری از فرسایش بیشتر استخوان و آسیب لثه، مراقبت های دندانی به موقع مورد نیاز است.
بیماری پریودنتال متوسط
اگر اقدام به بهبود التهاب لثه و درمان شکاف و عقب رفتگی لثه نکنید به سمت بیماری پریودنتال متوسط پیشرفت می کنید. در این مرحله ممکن است با تحلیل لثه ها، اطراف دندان ها و لثه خونریزی کند و درد را تجربه کنید. در این هنگام دندان ها تکیه گاه استخوانی را از دست می دهند و لق می شوند.
بیماری پریودنتال پیشرفته
زمانی که این بیماری به مرحله پیشرفته برسد، بافت همبند که دندان ها را در جای خود نگه می دارد شروع به تحلیل می کند و در ادامه لثه‌ها، استخوان‌ها و سایر بافت ها از بین می‌روند. اگر پریودنتال به مرحل پیشرفته برسد ممکن است در حین جویدن، درد شدید و بوی بد دهان را تجربه کنید. در این مرحله به احتمال زیاد دندان های خود را از دست خواهید داد.
علائم بیماری پریودنتال چیست؟
میزان و نوع علائمی که این بیماری به همراه دارد وابسته به مرحله بیماری است. به طور کلی علائم بیماری پریودنتال شامل موارد زیر می شود:
- خونریزی لثه ای هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- بوی بد دهان
- لق شدن و جابه جایی دندان ها
- عقب رفتن لثه
- قرمزی، تورم و حساس شدن لثه
- ایجاد پلاک یا جرم بر روی دندان
- درد هنگام جویدن
- از دست دادن دندان
- طعم بد در دهان
- پاسخ التهابی در سراسر بدن
لازم به ذکر است که علائم در مراحل اولیه بیماری اغلب چندان قابل توجه نیست، بنابراین ممکن است آن را داشته باشید و از آن آگاه نباشید. از این رو عموما با معاینه دندان قابل تشخیص است .
دلایل ابتلا به بیماری پریودنتال
در حالت طبیعی صدها نوع مختلف باکتری در دهان وجود دارد که اغلب آن ها ضرری ندارد. اما اگر بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکنید و به طور منظم مسواک نزنید، باکتری ها رشد می کنند و بر روی دندان ها جمع می شوند. تجمع این باکتری ها مضر است و باعث ایجاد بیماری ها و عفونت های لثه ای می شود.
طور کلی می توانیم بگوییم که دلیل اصلی ایجاد بیماری های پریودنتال عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است چرا که عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به تجمع و تکثیر با کتری ها و در نهایت ایجاد پلاک دندانی می شود.
اگر این پلاک ها را با مسواک زدن پاک نکنید، مواد معدنی در طول زمان در پلاک رسوب می کنند. این رسوب معدنی به نام تارتار شناخته می شود که باعث رشد بیشتر باکتری ها به سمت ریشه دندان می شود. و در نهایت سیستم ایمنی به انتشار این باکتری واکنش نشان می دهد که سبب ایجاد التهاب می شود.
ایجاد التهاب لثه باعث می شود که اتصال لثه به ریشه دندان با گذشت زمان مختل شود و ممکن است یک شکاف پریودنتال بین لثه و ریشه ایجاد شود. باکتری های مضر در پاکت تکثیر می شوند و سمومی را آزاد می کنند که می تواند به لثه ها، دندان ها و ساختارهای استخوانی آسیب برساند.
سایر دلایل و عوامل خطر در ایجاد بیماری پریودنتال
علاوه بر این، عوامل خاصی شما را در معرض خطر بالاتر بیماری های پریودنتال قرار می دهند. این عوامل شامل موارد زیر می شود:
- سیگار کشیدن
- دیابت نوع 2
- چاقی
- تغییرات هورمونی در زنان (مانند قاعدگی، بارداری یا یائسگی)
- شرایطی که بر سیستم ایمنی شما تأثیر می گذارد، مانند HIV یا لوسمی
- داروهایی که جریان بزاق را در دهان کاهش می دهند
- ژنتیک
- تغذیه نامناسب، از جمله کمبود ویتامین C
عوارض پریودنتال چیست؟
اگر پریودنتیت درمان نشود، ساختارهای نگهدارنده دندان‌ها، از جمله استخوان‌های فک، می‌توانند از بین بروند. دندان ها شل می شوند و ممکن است بیفتند یا نیاز به کشیدن داشته باشند. سایر عوارض پریودنتیت عبارتند از:
- آبسه های دردناک
- جابه جایی دندان ها
- اختلال در غذا خوردن
- عقب رفتن لثه ها
- افزایش خطر عوارض در دوران بارداری، از جمله وزن کم جنین هنگام تولد و پره اکلامپسی
- افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، بیماری های تنفسی و دیابت
پیشگیری از ابتلا به پریودنتال
با رعایت بهداشت دهان و دندان و آشنایی به نحوه صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می توانید از بروز این بیماری جلوگیری نمایید. موارد زیر در پیشگیری از ابتلا به این بیماری موثر است:
- دندان های خود را دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- استفاده از مسواک برقی را در نظر بگیرید که ممکن است موثرتر باشد.
- حداقل روزی یکبار نخ دندان بکشید.
- حداقل دو بار در سال برای تمیز کردن حرفه ای به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- دخانیات استعمال نفرمایید.
بیماری های پریودنتال چگونه درمان می شود؟
درمان این بیماری با هدف از بین بردن پلاک و رسوبات باکتریایی روی دندان ها و لثه ها انجام می شود. سه راه درمان این بیماری ابتدا انجام اقدامات بهداشت دهان و دندان و سپس دارو درمانی و در آخر عمل جراحی دندان است.
چگونه می توان بهترین دندانپزشک تهران را انتخاب کرد؟
