یکی از درمان های حساس دندانپزشکی، درمان ریشه دندان است. این روش درمانی به زبان عامیانه همان عصب کشی است که برای انجام آن باید حتما نزد دندانپزشک با تجربه مراجعه نمایید. در این مقاله می خواهیم اطلاعاتی در رابطه با درمان ریشه در اختیار شما بگذاریم.
با ما همراه باشید.
درمان ریشه دندان چیست؟
به خارج کردن اعصاب و عروق داخل کانالهای دندان ، درمان ریشه دندان می گویند. همچنین در این روش درمانی داخل کانال دندان تمیز و با مواد مخصوص پر می شود. علت اصلی انجام این روش درمانی این است که دندان بیمار حفظ شود بدون اینکه در موقع غذا خوردن دچار درد و مشکل شود.
به زبان ساده هنگامی که پوسیدگی در دندان به اندازه ای پیشرفت می کند که او را دچار مشکل کند، فرد مجبور به انجام درمان ریشه دندان می شود.
آشنایی با نکاتی در مورد مراقبت از دندان شیری
چگونگی انجام درمان
نحوه انجام این روش درمانی این گونه است که در قسمت تاج دندان که پوسیدگی و عفونت نفوذ کرده است برداشته می شود و داخل کانال های دندان با استفاده دستگاه های مخصوص تمیز و پاک می شود. پس از پاک کردن کانال های دندان داخل آن با استفاده از مواد مخصوص پر می شود و سپس روی دندان پانسمان می شود. تا زمانی که روی دندان پانسمان وجود دارد بیمار باید از غذاهای نرم استفاده کند و همچنین در حین مسواک زدن مراقب باشد که پانسمان کنده نشود. برای انجام این روش درمانی به کمک کارپولهای بی حس کننده بیمار دردی را احساس نمی کند.
انواع روش های درمان ریشه
در حالت کلی درمان را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد که عبارتند از:
- عصب کشی یا درمان ریشه
- درمان مجدد ریشه یا ری اندو
- جرای اپیکو
عصب های دندان در مرکز دندان همراه با رگ های خونی وجود دارد که زمانی که پوسیدگی عمیق شود به اعصاب دندان آسیب وارد می شود. در این حالت فرد نیاز به انجام درمان ریشه دندان دارد.
عصب کشی
در این روش در ابتدا بهترین دندانپزشک اقدام به بی حس نمودن دندان و ناحیه درمانی می کند. بی حسی نمودن به وسیله تزریق ماده بی حسی با آمپول صورت می گیرد. پس از بی حس شدن، دندانپزشک با به کار گیری رابردم دندانی در دهان، ناحیه مورد نظر برای درمان را از باقی دندان ها جدا می کند تا مراحل درمان به سهولت انجام شود.
پس از بیحسی ، دندان پزشک با استفاده از فرز توربین در ناحیه تاج دندان یک ورودی کوچکی ایجاد می کند تا بتواند پالپ را خارج کند. دندانپزشک با وسیله ای مخصوص به نام فایل (Tooth File) با دقت فراوان استخراج پالپ را انجام می دهد.
پس از استخراج پالپ دندان پزشک با سرم و محلول های ضد باکتری و ضد عفونی کننده اقدام به پاکسازی کامل پالپ دندان می کند. این عمل موجب می شود که عفونت های موجود از بین رود و احتمال ابتلا به عفونت مجدد کاهش یابد.
درمان مجدد ریشه یا ری اندو
در این روش در مرحله ابتدایی دندانپزشک اقدام به پاکسازی پوسیدگی و ترمیم های قبلی دندان می کند. این کار به این دلیل صورت می گیرد که مسیر های مناسب برای ورود به فضای داخلی دندان و کانالها ایجاد شود.
پس از اینکه دندان پزشک مسیر مناسب را ایجاد می کند، باید اقدام به پاکسازی آن کند. که برای این عمل دندان پزشک با استفاده از یک سوزن و فایل های مخصوص اقدام به پاکسازی مواد پر شده، عفونتها و یا پوسیدگیهای درون دندان می کند.
در آخرین مرحله پزشک بعد از پاکسازی مسیر برای اینکه دوباره میکروب و یا هر عامل آلوده کننده دیگر نتواند وارد مسیر شود، مسیر پاکسازی شده را با ماده مخصوصی به نام گوتا پرکا، پر و مسدود می کند.
جراحی اپیکو
در ابتدا این کار دندانپزشک اقدام به بی حسی ناحیه مورد نظر می کند. مواد بی حس کننده به وسیله آمپول به ناحیه مورد نظر تزریق می شود و پس از گذشت دقایقی بی حسی ایجاد می شود.
پس از بی حس شدن ناحیه، جراح، برای رسیدن به ریشه، لثه را برش می دهد و بافت لثه را کنار می کشد. سپس برای پاکسازی اقدام به برداشتن چند میلیمتر از بافت آلوده ریشه می کند.
پس از پاکسازی برای جلوگیری از ورود مجدد آلودگی و عفونی شدن، دندانپزشک با مواد مخصوص و پر کننده ها ناحیه مورد درمان را مسدود و پر می کند.
درمان ثانویه ریشه دندان
در بعضی از موارد ممکن است درمان به درستی و کامل انجام نشود که در این صورت بیمار مجبور به انجام درمان مجدد ریشه دندان خود می شود. باید توجه داشت که درمان ثانویه ریشه دندان جزو سخت ترین روش های درمانی است.
درمان پست زمانی انجام می شود که حدود 50 درصد از بافت دندان را پوسیدگی از بین برده باشد. در حالت کلی درمان پست به دو صورت ریختگی و فایبر پست انجام می شود.
پست ریختگی
در این روش پس از تخلیه و برداشتن قسمت های پوسیده، مواد داخل کانال ریشه دندان تا حدی تخلیه می شود. سپس قالب گیری انجام می شود و قالب ها به لابراتورها ارسال می شوند و تکه فلزی که با اندازه گیری قالب ساخته شده است در داخل دندان قرار داده می شود.
پس از قرارگیری قطعه فلزی در ریشه دندان بر روی دندان روکش انجام می دهند تا ظاهری مناسب تر داشته باشد.
پست فایبر
این روش درمانی اغلب برای دندان هایی استفاده می شود که دچار مشکلات اندکی باشند. پست فایبر را در یک جلسه می توان انجام داد. این روش نیاز به قالب گیری و ساخت قالب در لابراتور ندارد. در این روش نیز مقداری از مواد داخل کانال ریشه دندان تخلیه می شود و فضای خالی توسط موادی به نام فایبر پر می شود.
فرد ممکن است پس از درمان تا چند روز احساس درد داشته باشد که طبیعی است و با توجه به نظر پزشک می توان از مسکن و آنتی بیوتیک های مخصوص استفاده کرد. اما لازم به ذکر است که این احساس درد جزئی است و با گذشت مدت زمان کوتاهی رفع می شود.
علائمی که فرد متوجه می شود به درمان ریشه دندان احتیاج دارد چیست؟
علائم مختلفی وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارت است از:
- احساس درد در هنگام خوردن و جویدن مواد غذایی
- درد در هنگام نوشیدن مواد سرد یا گرم
- احساس درد مزمن و پایدار
- تورم سطح لثه
اما لازم به ذکر است گاهی در بعضی موارد بیمار هیچ کدام از این علائم را ممکن است نداشته باشد پس بهتر است به صورت منظم توسط بهترین دندانپزشکان تحت معاینات دقیق قرار داشته باشید.
مراقبت های بعد از انجام درمان ریشه دندان
افرادی که درمان انجام داده اند باید به نکات زیر توجه کنند.
- به مدت 1 ساعت پس از انجام آن نباید چیزی بخورند و بیاشامند.
- ممکن است تا دو هفته پس از انجام آن احساس درد داشته باشند که طبیعی و با مصرف مسکن های تجویز شده توسط دندانپزشک می توان آن را کنترل کرد.
- اگر بیمار دچار تورم در ناحیه لثه خود شود می توان با مصرف آنتی بیوتیک های مخصوص آن را کنترل کرد.
- از وارد کردن فشار به دندانی که به تازگی درمان ریشه دندان روی انجام شده است خودداری شود.
هزینه درمان
هزینه های درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم ترین آن ها عبارت است از:
- سطح پوسیدگی دندان
- چند ریشه بودن دندان
- میزان مهارت و تخصص دندانپزشک
سوالات متداول
بله، اما باید توجه داشت که دندانی که نیاز به درمان ریشه دندان داشته است بسیار حساس و شکننده است، پس هنگام خوردن غذا و مسواک زدن باید بسیار دقت کرد.
درد پس از درمان آن به دلیل تخلیه رشته های اعصاب است که طبیعی است و با گذشت زمان از بین می رود.
برای مصرف دارو باید با دندانپزشک خود مشورت کنید اما پرکاربرد ترین مسکن هایی که برای پس از آن تجویز می شود انواع ایبو پروفن ها یا ژلوفن است.
در حالت کلی این روش درمانی خیلی دردناک نیست اما برای انجام آن دندانپزشک از آمپول های بی حس کننده استفاده می کند.
توصیه می شود که تا حدالامکان دندان طبیعی فرد ترمیم و درمان شود اما در صورت میزان بالای پوسیدگی بیمار مجبور به کشیدن دندان می شود.