دندان های عقل یا دندان عقل نهفته در پشت لثه رشد می کنند و آخرین دندان هایی هستند که از بین می روند. اکثر مردم در هر گوشه دندان شان، 1 دندان عقل دارند به عبارتی هر فردی دارای 4 دندان عقل می باشد .
دندان عقل معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه بیست، زمانی که 28 دندان دیگر رشد کرده اند و در جای خود قرار گرفته اند، در لثه رشد می کند. که در برخی شرایط ممکن است دندان عقل به صورت نهفته و یا نیمه نهفته باشد.
دندان عقل نهفته
آنچه که ما دندان عقل می نامیم در واقع دندان های مولرسوم است. زمانی می گوییم دندان عقل پنهان است که فضای کافی برای رشد دندان عقل درون استخوان فک وجود نداشته باشد، این عارضه سبب می شود که در اغلب موارد عوارضی همچون احساس درد، عفونت لثه، فشار و بهم ریختگی و نامرتبی دندان های دیگر، تورم غدد، گوش درد، تنفس نامطبوع و … بروز پیدا کند. لازم به ذکر است در مواردی که دندان عقل نهفته سبب ایجاد عوارض می شود، کشیدن یا جراحی آن، ضرورت پیدا می کند. این عارضه معمولا در فک بالا به صورت نهفته و در فک پایین به صورت نیمه نهفته است.
دندان عقل نهفته چه عوارضی را به همراه دارد؟
وجود دندان عقل پنهان یا دندان عقل نیمه پنهان علاوه بر اینکه باعث ایجاد مشکلاتی برای فک می شود، باعث به خطر افتادن سلامت دیگر دندان ها و حتی فرد می شود. دندان عقل ممکن است در طولانی مدت سبب ایجاد و ماندگاری عوارض خطرناک مانند ایجاد کیست و تومور در فک و در نهایت از بین رفتن استخوان شود.
همچنین دندان عقل نهفته در فک بالا یا دندان عقل نیمه نهفته در فک پایین موجب گیر کردن مواد غذایی، عفونت و بیماری لثه و در نهایت پوسیدگی دندان های مجاور می شود.
همان طور که پبیش از این گفته شد دندان عقل نهفته ممکن است با عوارضی همراه باشد که به طور کلی این عوارض شامل موارد زیر می شود:
- دندان عقل نهفته ممکن است سبب ورم لثه شود
- عقل نهفته ممکن است سبب ایجاد درد دندان شود
- ممکن است سبب ایجاد سرگیجه شود
- می تواند سبب ایجاد وزوز گوش شود
- دندان عقل پنهان ممکن است روی عصب تاثیراتی بگذارد
- ممکن است موجبه تورم غدد لنفاوی شود
- دندان عقل پنهان ممکن است سبب بروز علائم عفونت شود
عوارض دندان عقل نهفته
توصیه می شود در صورتی که دارای هر یک از عوارضی که پیش از این ذکر شد هستید به طوری که ناحیه ای که دندان عقل در آن رشد می کند دچار درد شدید شده است، به بهترین متخصص و جراح دندانپزشک مراجعه کنید. متخصصی دندانپزشک با بررسی دندان ها، در صورت نهفته بودن دندان عقل در اغلب موارد به شما توصیه می‌کنند که آن را جراحی کنید.
اگر متخصص دندانپزشک فکر می کند که لازم است دندان عقل خود را بردارید، معمولاً کارش را با عکس برداری با اشعه ایکس از فک و دهان شروع می کند چرا که این کار به آنها دید واضح تری از موقعیت دندان های بیمارمی دهد.
لازم به ذکر است که دندان های عقل تقریبا در سن ۹ سالگی شروع به شکل گرفتن می کنند. این دندان ها در یک حفره کوچک شکل می گیرند و در داخل فک بالا و فک پایین رشد می کنند. در ابتدا تاج های این دندان ها رشد می یابند و بعد در حدود سن 14 سالگی کامل می شوند. در انتهای دوره نوجوانی یعنی حدود ۱۸ الی ۱۹ سالگی، وقتی که ریشه ها تقریبا شکل گرفتند، دندان عقل شروع به درآمدن از بین استخوان ها می کند و به سمت داخل دهان حرکت می کند.
بنابراین توصیه می شود اگر در بازی سنی 18 به بالا هستید در صورت بروز هر یک از اختلالات در ناحیه دندان، در اسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
درمان و جراحی دندان عقل نهفته
اگر دندان عقل پنهان یا نیمه پنهان باشد باید پروسه جراحی دندان عقل نهفته انجام شود. متخصصین جراحی دهان و دندان به شدت توصیه کرده اند در صورتی که دارای دندان عقل نهفته هستید در بازه سنی، قبل از سن ۲۵ تا ۳۰ سال به جراحی آن بپردازید.
از آنجایی که دندان عقل پنهاندر اغلب موارد با عوارضی که در بالا ذکر شد همراه است، توصیه می شود حتما به درمان و جراحی آن پرداخته شود چرا که که سهل انگاری در این درمان موجب ایجاد پیامدهای خطرناک برای سلامت فرد خواهد شد.
جراحی دندان عقل پنهان با بی حس شدن ناحیه مورد نظر توسط بی حسی موضعی شروع می شود. در مواردی هم دیده شد است به دلیل شرایط بیمار، درمان با تحت خواب عمیق یا سدیشن، جراحی دندان عقل انجام شده است.
پس از طی شدن پروسه بی حسی، جراح دندان پزشک با ایجاد برش روی لثه در محل مورد نظر ، دندان عقل پنهان را در می آورد یا به عبارتی آن را می کشد و بعد از آن و اتمام جراحی دندان عقل، ناحیه ای که جراحی روی آن صورت گرفته بود را شستشو می دهد و بخیه می زند. لازم به ذکر است در مواردی برای راحت تر خارج شدن دندان عقل از استخوان فک، آن را برش می دهند.
مراقبت های بعد از کشیدن و جراحی کردن دندان عقل نهفته
پس از انجام این جراحی در اغلب موارد شخص دچار خونریزی در ناحیه جراحی شده، می شود که این خونریزی کاملا امری طبیعی است. از این رو توصیه می شود برای توقف این خونریزی، گاز روی زخم تا یک ساعت فشار داده شود.
همچنین رعایت موارد زیر بعد از جراحی توصیه می شود:
- خود داری از تف کردن به مدت 1 شبانه روز بعد از جراحی.
- مصرف به موقع دارو های تجویز شده توسط متخصص.
- عدم استفاده از نی به هنگام نوشیدن مایعات.
- عدم انجام تحرکات و ورزش های سنگین.
- شستشوی ملایم دهان با آب و نمک.
- عدم تعویض پانسمان.
